Wyżarzanie

Wyżarzanie - nagrzanie stali do określonej temperatury - wygrzanie w tej temperaturze - studzenie w celu uzyskania struktury zbliżonej do stanu równowagi.

WYŻARZANIE UJEDNORODNIAJĄCE
Nagrzanie stali do temperatury 1050÷1200°C (ok. 100÷200°C niższej od temperatury solidusu) - wygrzaniu w zakresie temperatury - studzeniu.
Celem - ograniczenie niejednorodności składu chemicznego.

WYŻARZANIE ODPRĘŻAJĄCE
Nagrzanie stali do temperatury niższej od Ac1 - wygrzaniu - powolnym studzeniu.
Celem - usunięcie naprężeń odlewniczych, spawalniczych, cieplnych lub spowodowanych obróbką plastyczną.
Zakres temperatury i czasu wyżarzania odprężającego - szeroki.
Odlewy staliwne - ok. 650°C.
Do 150°C - odprężanie stabilizujące - zapewnienie niezmienności wymiarowej oraz zmniejszenie naprężeń własnych.
Odprężanie samorzutne - tzw. sezonowanie - zachodzi w temperaturze pokojowej - kilka lub kilkanaście miesięcy, a niekiedy nawet kilka lat.

WYŻARZANIE NORMALIZUJĄCE
Nagrzanie stali o 30÷50°C wyższej od Ac3 - wygrzanie - studzenie w spokojnym powietrzu.
Celem - uzyskanie jednorodnej struktury drobnoziarnistej - polepszenie właściwości mechanicznych stali.
Stosowana - stale niestopowe konstrukcyjne i staliwa.

WYŻARZANIE ZUPEŁNE
Dla stali stopowych - nagrzanie stali o 30÷50°C wyższej od Ac3, Accm (linia GSE) - wygrzaniu - bardzo wolnym chłodzeniu - np. z piecem, w zakresie temperatury między Ac3 i Accm a Ac1 - dalsze studzenie - powietrze.

WYŻARZANIE IZOTERMICZNE
Odmiana wyżarzania zupełnego - nagrzanie stali o 30÷50°C wyższej od Ac1 - wygrzaniu - szybkim ochłodzeniu do temperatury niższej od Ac1 - wytrzymaniu izotermicznym w tej temperaturze - do zakończenia przemiany perlitycznej i chłodzeniu w powietrzu.
Wyżarzanie izot. stosowane - obróbka cieplna stali stopowych - które po wyżarzaniu zupełnym wykazują zbyt dużą twardość.
Odmianą wyżarzania izotermicznego jest patentowanie drutów lub taśm - wygrzewanie w 900÷1100°C - chłodzeniu izotermicznym w 500÷550°C - obróbce plastycznej na zimno.

WYŻARZANIE ZMIĘKCZAJĄCE (sferoidyzacja)
Przeprowadzane w temperaturze zbliżonej do temperatury przemiany austenitycznej. Zwykle najpierw wygrzewa się w temperaturze około 15 °C powyżej linii PSK wykresu żelazo-węgiel, następnie 15 °C C poniżej tej temperatury, po czym następuje powolne schładzanie. Taki zabieg powoduje przemianę cementytu płytkowego w postać kulkową (sferoidalną), co podwyższa obrabialność skrawaniem stopu. Takiemu wyżarzaniu poddaje się stale, staliwa i żeliwa.

WYŻARZANIE REKSYSTALIZUJĄCE (rekrystalizacja)
Przeprowadzane w temperaturach pomiędzy 550÷650 °C. Poddaje się mu wyroby wcześniej obrabiane plastycznie na zimno w celu usunięcia niekorzystnego wpływu zgniotu.

WYŻARZANIE GRAFITYZUJĄCE (grafityzacja)
Stosuje się w stosunku do żeliwa białego w celu uzyskania żeliwa ciągliwego. W czasie tego typu wyżarzania cementyt rozkłada się na ferryt i grafit.